Пластиката на краставиците во продавницата не е случајна: Еве зошто се спакувани во фолија
Додека трговците на мало се обидуваат да ја отстранат пластиката од своите полици под зголемен притисок од јавноста, една швајцарска студија покажува дека таков потег - барем во случајот со краставиците - би можел да има спротивен ефект врз животната средина.
Истражувањето спроведено од научници од швајцарскиот институт Емпа покажа дека пластичната фолија, иако навидум штетна, всушност значително го намалува отпадот од храна и со тоа носи многу пати поголема корист за животната средина отколку штета за неа.
Научниците го анализирале целиот животен циклус на краставиците одгледувани во Шпанија и продадени во Швајцарија, од фарма до трговија. Заклучокот е изненадувачки: пластичната обвивка сочинува само околу 1 процент од вкупниот еколошки отпечаток на краставицата, додека секоја фрлена краставица предизвикува штета еднаква на 93 пластични обвивки.
Помалку отпад - помалку емисии
Со други зборови, пластичната фолија повеќе ѝ користи на животната средина отколку што ѝ штети, бидејќи ја продолжува свежината на производот, го намалува сушењето и расипувањето, а со тоа спречува дополнително производство и транспорт на нови количини зеленчук. Според податоците од истражувањата, пластичната обвивка го намалува отпадот од храна во продавниците за речиси 5 проценти, односно од 9,4 проценти на 4,6 проценти. Ова значи дека, дури и ако отпадот се намали само за 1,1 процент благодарение на пластиката, нејзината употреба веќе би била еколошки оправдана.
Анализата покажа дека благодарение на завиткувањето, емисиите на стакленички гасови се намалуваат за околу 426 тони CO₂ годишно, што е еквивалентно на годишниот јаглероден отпечаток на 98 жители на Швајцарија. Најголемиот дел од емисиите, дури 74 проценти, доаѓа од одгледување краставици во оранжерии, додека транспортот учествува со околу 20 проценти.
За споредба, производството и согорувањето на пластична фолија се речиси занемарливи и заедно сочинуваат само околу 1 процент од вкупниот јаглероден отпечаток.
„Пластичната фолија функционира како дополнителна кора од краставица - ја штити од губење на влага и контаминација, го продолжува нејзиниот век на траење и на тој начин спречува непотребно ѓубре“, објаснуваат авторите на студијата. Целосната студија можете да ја прочитате тука.
Што би можело да ја замени пластиката?
Истражувачите признаваат дека се можни и други стратегии: одржување на поголема влажност и пониски температури за време на транспортот, еколошки биоразградливи фолии или иновативни мембрани. Но, тие предупредуваат дека секој нов метод мора да ја помине „еколошката пресвртна точка“, односно да докаже дека го намалува отпадот барем исто толку ефикасно како пластиката, без дополнителни трошоци за енергија.
Заклучокот од истражувањето е јасен: во синџирот на снабдување на долги релации, како оној помеѓу Шпанија и Швајцарија, пластичната фолија не е непријател, туку сојузник на одржливоста. Или како што велат авторите, „намалувањето на пластиката по секоја цена може да има непосакувана последица: повеќе фрлена храна и поголем јаглероден отпечаток“.
РЖМ/ИС - Фото фрипик
