Помеѓу науката и ветувањето: Што знаеме досега за руската mRNA вакцина против рак?
На крајот на 2024 година, Руската Федерација објави дека го завршила развојот на својата прва вакцина против рак со mRNA, која, според најавите, треба да им биде достапна на пациентите во текот на 2025 година.
До денес, многу детали за вакцината се непознати, а Русија објаснува дека станува збор за персонализирана имунотерапија базирана на mRNA технологија. Која се смета за еден од најперспективните начини за борба против ракот.
Како функционира вакцината?
Терапевтските вакцини против рак, за разлика од класичните превентивни вакцини кои спречуваат инфекции, функционираат врз принципот на активирање на имунолошкиот систем за препознавање и уништување на веќе присутните туморски клетки - таа користи информативна РНК (mRNA) која „содржи“ инструкции за синтеза на туморски антигени специфични за пациентот. Кога mRNA се внесува во телото, клетките произведуваат антигени некое време и на тој начин го поттикнуваат имунолошкиот систем да ги препознае за да ги уништи туморските клетки.
За време на развојот на вакцината, вештачката интелигенција се користи за анализа на генетскиот профил на туморите и идентификување на таканаречените неоантигени - протеински маркери карактеристични за малигните клетки на поединецот. Крајната цел на овој процес е да се создаде индивидуална терапија за секој пациент.
Досегашни резултати
Според информациите објавени досега од руските научни институти, во претклиничките истражувања врз животни, вакцината довела до намалување на туморската маса за 75 до 80 проценти кај одредени видови рак.
Планирано е првите клинички фази да се спроведат кај пациенти со рак на дебелото црево, додека подоцна примената ќе се прошири на пациенти со меланом и глиобластом.
Најавите од руските власти беа дека вакцината ја поминала претклиничката фаза и дека клиничките испитувања врз луѓе се очекуваат во 2025 година. Сепак, во моментов нема јавно достапни рецензирани научни трудови што ги потврдуваат овие резултати - и нема детали за големината на примерокот, протоколите за студии, несаканите ефекти или долгорочните ефекти.
Затоа, оваа информација во моментов се смета за ветувачка, но прелиминарна. Потребно е да се спроведат обемни клинички истражувања (фази II и III) пред вакцината да може да се регистрира или да се користи надвор од Русија.
Значење за онкологијата
Доколку обемните клинички истражувања ја потврдат ефикасноста на руската mRNA вакцина против рак, ова би претставувало историски чекор напред во пристапот кон третманот на малигни заболувања. Персонализираните вакцини потенцијално можат да ја намалат потребата од агресивна хемотерапија, несаканите ефекти во споредба со класичните терапии, процентот на смртни случаи и ризикот од повторна појава на туморот.
Овој пристап е во согласност со современите глобални трендови во онкологијата, каде што имунотерапијата и персонализираната медицина се сè поважни.
РЖМ / ИС - ФОТО: Фрипик
