Кралот на Далмација во себе носеше тага потешка од животот: Смртта на синот никогаш не ја преболе, за ќерката се бореше до крај
Мате Мишо Ковач е хрватски пејач на поп и поп-фолк музика. Роден е на 16 јули 1941 година во Шибеник. Тој се смета за еден од најпродаваните пејачи во Хрватска и низ поранешна Југославија. Тој има продадено повеќе од 47 милиони плочи за време на неговата 60-годишна музичка кариера. Живеел и работел во Загреб, пишува Biografija.org.
Мате Мишо Ковач е роден во Шибеник. Бидејќи семејството Ковач имало викенд-куќа во Трибуњ и често престојувало таму, сè уште постои заблуда дека Мишо Ковач е роден во Трибуњ. Мајка му се викаше Зринка, а татко му Јаков Ковач. Неговата мајка е родена на островот Вргада, а татко му е од населбата Шибеник, Шкопинац. Мишо израснал во семејство со брат му и сестра му Ратко и Бланка на улица Шибеник. Мишо живеел во исто време, а во истата улица каде што живееле уметниците Вице Вуков и Арсен Дедиќ.
Мишо во младоста тренирал фудбал. Бил голман и почнал да брани за јуниорската екипа на ХНК Шибеник, сонувајки за професионална фудбалска кариера во познатиот „Хајдук“. Бил и страствен навивач на Хајдук и често патувал на натпревари со брод од Шибеник до Сплит. Поразите од својот тим ги примил многу емотивно, па до последниот ден бил верен навивач на „Хајдук“. Кога ги забележал настапите на шибенскиот пејач Љубо Лучев, шеснаесетгодишниот Мишо полека се откажал од фудбалот и се посветил на музиката. Ги слушал тогашните популарни италијански музичари Лучијано Тајоли, Тони Делаго и Адријан Челентано и Американецот Џони Реј. Занаетот за тапацир го завршил во средното индустриско училиште, но тогаш веќе знаел дека тоа нема да му биде животен повик. Во 1961 година се пријавил на конкурсот „Првиот глас на Шибеник“. Тој се претставил со еден хит на Елвис Присли и го поделил првото место со Мирко Вукшиќ, идниот гитарист на групата Ми. Три рекорди на Елвис Присли беа наградата за освоеното прво место, а тој беше голем обожавател. Воениот рок го отслужил во ЈНА во Белград, каде пеел на аматерски забави во сабота навечер, забавувајќи ги воените офицери и пријателите. За да излезе од воената касарна за викенди ги поткупувал чуварите со штеки цигари.
Додека беговиот деловен план беше успешен, семејниот план не беше најдобар. Се разведе од првата сопруга Љубица Комадина, по четири години брак. Во 1970 година, една година по неговиот голем успех, ја запознава својата втора сопруга. Мис Југославија, Сплитјанката Анита Батурина, со која ќе има две деца, синот Еди и ќерката Ивана.
Речиси целиот опус на Ковач го одбележа соработката со Новковиќ, која ќе продолжи до 2007 година, кога Новаковиќ почина. Во 1971 година победи на Сплитскиот фестивал со песната „Проплакаче зора“ од Стјепан Михаљинац и Драго Бритвиќ. Песната е продадена во повеќе од 300.000 примероци, што дефинитивно го постави Мишо на тронот на најпопуларниот пејач во поранешна Југославија. За само два дена освои пет награди, а парите од продажбата на плакетата ги уплати за изградба на автопатот Загреб-Сплит. По 30 години тој повторно помага со донација за конечно да го заврши патувањето. Истата година за малку ќе настрадаше во сообраќајна несреќа кај Задар. Неговиот автомобил бил целосно уништен, а како потсетување на несреќата останал со лузна над горната усна.
За време на лекувањето, Мишо решава да ги пушти мустаќите, кои подоцна ќе станат негов личен печат.
Во 1972 година, Мишо отиде на концерт на Елвис Присли во познатата Медисон Сквер Гарден во Њујорк, попозната како Гарден. Изведбата на Елвис на хитот на Синатра „My way“ не го остави рамнодушен.
Во 1974 година со клапа Шибеник снимил албум со клапа и народни песни „Ој ти душо душо моја“. Голем успех станува и песната „Други и ја отплеткуваат косата, а јас ја сакам“. Во 1975 година настапува на натпреварот „Југословенски хит парада“ со песната „Остала си увек иста“. Според стручното жири во Белград, тоа е најдобрата песна во неговата кариера. Победата беше убедлива, но публиката веднаш не ја прифати песната. Песната се здоби со популарност 10 години подоцна, кога се продаде во 200.000 примероци на истоимениот албум. Во 1977 година победи на фестивалот во Сплит со клапа Маслина . По 1980 година реши повеќе да не настапува на фестивали, а победи на Сплитскиот фестивал со песната „Добровечер мајко моја“ и ја поздрави публиката.
Но, веќе во 1982 година се враќа на сцената со златниот албум Далмација, а аранжманот го потпишале Крсто Јураш и Душан Шарц. Истоимениот сингл „Далмација“ и песната „Шибенске кале“ веднаш станаа хит. Во 1983 година, на големото натпреварување за избор на претставници на СФРЈ на евровизиската песна, Ковач доживеа убедлив неуспех. Песната со која ја претстави „Засади ги цвеќињата“ не ги помина квалификациите, а тимот на Ковач смета дека имало местенка, бидејќи песната била примена од публиката. Соработувал со Идолс и Владо Дивљан. За потребите на музиката во филмот „Шест дена од јуни“ од 1985 година ја работи песната „Да е подолг мојот ден“. После тоа доаѓа најплодниот период во неговата кариера. Од 1985 до 1988 година ги сними своите најголеми хитови како што се: „Еден ден во животот“, „Ако ме оставиш“, „Утре ме судат“, „Одамна не плачам за тебе“, Немам причина да живеам“, „Ти си песната на мојата душа“, „Сите пеат, а јас не слушам“ и многу други. Пет пати беше прогласен за пејач на годината, а во 1989 година беше прогласен за личност на годината во поранешна Југославија.
ПРИВАТЕН ЖИВОТ
Мишо Ковач се заљубил од глава до петици во убавата русокоса, Мис на Југославија Анита Батурина во Сплит на неговиот концерт во 70-тите. Анита на концертот на Ковач дошла во придружба на пријател, а штом се појавила во салата сите го задржале здивот. Во 1970 година, Анита Батурина беше млада средношколка на почетокот на нејзината кариера. Сите се борелр да ја освојат, од режисерот до модните извидници. Таа носеше модни ревии на терасите на ексклузивните далматински хотели. Таа вечер, во пресрет на концертот на Миша, ноќта ја поминаа со пријателите, но Анита била многу воздржана и резервирана. Во тоа време, Мишо бил во брак со Љубица, која имаше добра репутација па како и за Мишо, тоа беше доволна причина Анита да се оддалечи.
Сосема случајно, неколку месеци по нивното прво пријателство, границата помеѓу љубовта и пријателството беше поместена. По игранката додека Мишо ја возел дома, по свртувањето, ја допрел со раката и почнале да се појавуваат искри меѓу нив.
По само две години се венчаа и набрзо го добија синот Еди, а набргу потоа и ќерката Ивана. Живееле во Загреб, патувале речиси низ целиот свет, а медиумите ги полнеле со приказни без скандали и инциденти. Идеалната слика на семејството Ковач траеше до почетокот на 1990-тите, кога нивниот син Еди почина за време на војната.
Многумина го сметаа доброволното заминување на неговиот син во војска како причина за миење на „гревот“ на татко му, бидејќи во тие години Мишо јавно се декларираше како Југословен и лично зборуваше против ХДЗ. Еди Ковач беше најмладиот припадник на специјалната единица на хрватската армија „Скорпиони“ и имаше само 16 години кога почина под сомнителни околности во Загреб. Хрватската полиција во медиумите објави дека се работи за самоубиство, но Мишо Ковач сепак тврди дека се работи за убиство на неговиот син. Кога адвокатот на Ковач дошол со историјата на болеста на неговиот син, медицинската документација не се согласувала, бидејќи на едната картичка пишувало дека Еди починал од рана на главата, додека другата картичка имала друга верзија. Во втората картичка пишувало дека Еди починал од сепса предизвикана од големо количество бактерии во телото. Во тоа време во Загреб кружат разни приказни дека Еди играл руски рулет и толку многу страдал што го дрогирале и слично. Умирал од големи болки и бил во кома 7 дена. Мишо и денеска не мисли дека синот се самоубил, што било полициски извештај, туку дека неговиот син бил вмешан во некоја политичка игра.
Освен оваа трагедија, во тоа време Мишо Ковач ја шокираше јавноста со тоа што го остави семејството и се сврте кон друга жена. Таа друга жена беше Силвија Марковиќ и се занимаваше со астрологија. Мишо мислел дека по семејната трагедија ќе најде мир со неа, но таа врска брзо прекинала. Неговото семејство почнало да се распаѓа од тага. Ќерката на Ивана станала зависна од хероин. Западнала во лоши односи со лекуван зависник од дрога и почнала да експериментира прво со лесни, а подоцна и со тешки дроги.
Работата да биде уште полоша, Мишо Ковач во 90-тите ги загуби мајка си и братот и влезе во тешка состојба на депресија и алкохолизам, која се влечеше со години. Престанал да дава концерти, да снима плочи во студио, а неговиот живот почнал да се сведува на потрага по вистината за неговиот син. Тоа беа почетоците кои го воделе Ковач до фиоката каде лежеше пиштолот „берет“.
„По смртта на мојот син Еди, реков дека ја напуштам сцената. Тогаш загина и Мишо Ковач. Го зедов моето име Мате, бидејќи тогаш ми се смени целиот живот. Затоа сега не се враќам на сцената“, изјави Мате Мишо во еден од првите разговори по семејната трагедија.Нема да помине многу време, а Ковач ќе си ги прекрши зборовите. Прво ќе собере педесетина илјади фанови на прошталниот концерт во сплитско Пољуд, потоа истото ќе го повтори и во Спортската сала во Загреб, а потоа ќе започне цела серија проштални концерти, што нема да биде случај. После тоа, сними уште два албума, третиот беше во подготовка, одржа безброј концерти, но сѐ уште не престана да зборува за тоа како е убиен неговиот син. Опсесијата беше да се најдат „убијците на Еди“. Им се закануваше на сите, особено на лекарите. Приказната стануваше се понепријатна, дури и за неговите фанови, а во Загреб на големо се зборуваше за количината на лекови за смирување што ги зема Мате Мишо.
На 17 јануари 1999 година во Загреб, на улица Максимира бр. 69, додека лежел и размислувал за смртта, единствениот во четата на Мате Миша бил пиштол „берет“ во фиока. Во 15,45 минути земал пиштол калибар 7,55 мм и си пукал во левата страна на градниот кош. Кога сфатил што направил и дека срцето сè уште му чука, го зел телефонот и му се јавил на својот менаџер и му рекол: „Се убив“. Менаџерот Денис Кадиќ повикал брза помош, која успешно го однела во болница, а 30 минути подоцна бил опериран. Мате Ковач го објаснил обидот за самоубиство на Мате како кулминација на насобраната тага и очај што го снашле. Мате Мишо релативно брзо се опорави со помош на неговата нова сопруга Лидија Пинтариќ, со која остана до крајот на животот. Во неколку наврати и се заблагодари на Лидија за закрепнувањето и враќањето на сцената.
Општо беше прифатено дека Мате Мишо Ковач бил крал на Далмација.
Фудбалскиот клуб Хајдук го сметаше за икона на својот клуб, а Мишо сакаше да го нагласи „хрватското единство“ меѓу навивачите на „Динамо“ и „Хајдук“. Пред големиот натпревар меѓу дербито меѓу „Хајдук“ и „Динамо“ во 2001 година, на стадионот Пољуд настапи во дресот на „Хајдук“ и пееше песни за Далмација. Некои од неговите стихови станаа дел од кореографијата на „Торцида“ - навивачка група на „Хајдук“, а некои наслови од неговите албуми беа насликани со мурали и графити на ѕидовите на Далмација.
Многу познати личности го носеа неговиот лик на маици, а се продава и на сувенири низ Далмација во познати пози од различни настапи. Мате Мишо Ковач е добитник на бројни награди, од златни, сребрени, дијамантски чинии до дискографски и фестивалски награди. Ја освои „Златната птица“ на Југотон / Кроација рекордс „за милион продаден рекорд. Хрватскиот институт за музика му додели специјално признание за „најголем број продадени плочи во историјата на хрватската дискографија“. Во 2012 година ја добива наградата Златен Порин.
Со бројни признанија и награди, тој е еден од најпопуларните и најсимпатичните хрватски пејачи на својата генерација. Кариерата ја започна со аранжмани на странски успешни песни, за да става сè поголем акцент на соработката со клапа и на емотивните песни од типична медитеранска, далматинска мелодија. Својот врв на успех го достигна во 1970-тите и 1980-тите. Според музичките критичари, неговите поранешни дела се повеќе ценети, иако популарноста ја стекна со забавните мелодии како „Ostala si uvek ista“,“Svi pevaju ja ne cujem“, „Ako me ostavis“ и други.
Mišo Kovač, Foto: Printscreen/youtube/ Crorec
