„Куверот“ што ги збунува Македонците во Врање: нов трошок на сметките од рестораните во Србија
Од белградските ресторани до малите кафеани во Врање – „куверот“ стана неизбежен дел од сметката. Угостителите велат дека е традиција, гостите – дека е манипулација.
Стар француски збор со ново значење
Сè почесто, на фискалните сметки од ресторани низ Србија, гостите забележуваат ставка означена како „кувер“. Зборот потекнува од францускиот „le couvert“ – што значи прибор, чинија или поставена маса – но во српската угостителска пракса добил поинакво значење: дополнителен надоместок за користење на приборот, лебот, салветите или мини предјадењето што се послужува пред оброкот.
Најчесто, куверот изнесува од 100 до 500 динари по лице, зависно од објектот. Иако станува збор за симболична сума, многу гости реагираат дека не биле однапред информирани дека ќе ја платат.
Без законска обврска, но со јасно правило
Во законите на Република Србија не постои пропис што го дефинира куверот како задолжителен дел од услугата. Тој е оставен на дискреција на угостителите.
Сепак, Законот за заштита на потрошувачите јасно наложува дека секој локал мора видливо да ја истакне цената на сите услуги, вклучително и куверот. Тоа значи дека ставката мора да биде наведена во менито, ценовникот или да се спомне уште при нарачката. Ако не е така, потрошувачот има право да се жали и да побара објаснување.
„Куверот не е измама, но мора да биде транспарентен. Гостите имаат право да знаат што плаќаат“, велат од здруженијата за заштита на потрошувачи во Србија.
Што велат угостителите
Од друга страна, сопствениците на ресторани тврдат дека куверот не е злоупотреба, туку дел од традицијата и културата на угостителството.
Според нив, тој го покрива трошокот за приборот, поставата и хигиената на масата, а често вклучува и мали гестови – леб, аперитив, вода или маслинки.
„Куверот е начин да покажеме дека секој гостин е почитуван и дека масата е подготвена со внимание“, објаснуваат угостители за белградските медиуми.
Гостите – изненадени и збунети
Многумина, сепак, остануваат скептични. Социјалните мрежи се полни со коментари на гости кои биле изненадени кога на сметката се појавила ставка што не ја побарале.
„Никој не спомна дека ќе се наплаќа кувер, а истата ја најдовме на сметката – 200 динари по лице“, сведочат посетители на кафеани кои во четвртокот биле во Врање.
Како да се заштитите како гостин/потрошувач
-
Проверете дали куверот е наведен во менито или на таблата со цени.
-
Ако не е, слободно прашајте дали се наплаќа.
-
Разликувајте кувер од бакшиш – куверот е фиксна ставка, бакшишот е доброволна награда за услуга.
-
Ако сметате дека сте неправедно оштетени, побарајте објаснување од менаџерот или пријавете во инспекција.
Заклучок
Иако „куверот“ потекнува од стара европска традиција, во современиот контекст сè почесто предизвикува недоверба. Проблемот не е во наплатата сама по себе, туку во недостигот од јасна комуникација со гостите.
Фискалните сметки од ресторани низ Србија, како оваа од Врање, покажуваат дека оваа практика е жива и распространета. Дали станува збор за културна навика или за дополнителен трошок што никој не го барал – останува на угостителите да ја вратат довербата со транспарентност и фер однос.
Ирена Ставрова
