Родовата рамноправност остана на хартија – Само четири жени градоначалнички на овие избори
Изборите завршија. Новите градоначалници полека седнуваат во своите фотелји. А ние, повторно, останавме со истото прашање што се повторува од избори во избори:
Каде се жените во политиката?
Од вкупно 81 општина во Македонија, само четири имаат жена на чело.
Да, бројката е двојно поголема од претходните локални избори, кога имавме само две градоначалнички, но дали четири жени наспроти седумдесет и седум мажи е нешто со кое навистина треба да се гордееме?
Ова не е успех, ова е огледало на една општествена неправда што се прикрива под превезот на демократски избори.
Од бројки до реалност
Во 2017 година имавме шест жени градоначалнички.
Во 2021 година бројката падна на две.
Во 2025 година се искачивме на четири.
Тоа изгледа како напредок, но всушност е постепено тапкање во место – како да ги фалиме трошките што паѓаат од масата.
Додека европските земји се приближуваат до родов баланс на локално ниво (со над 30% жени во советнички позиции и 20% на градоначалнички функции), Македонија и понатаму е на само 5% женско претставување на локално ниво.
Политика без женски глас
На локално ниво се носат најважните одлуки:
каде ќе се вложи во инфраструктура, како ќе се поддржат младите, каде ќе оди буџетот за образование, култура или социјални програми.
Кога таму нема жени – нема ниту перспектива за половина од населението.
Политиката кај нас и понатаму е сцена резервирана за мажи.
Жените најчесто се туркаат во „поддржувачки улоги“ – советнички листи без реална моќ, или позиции во кои нивниот глас е симболичен, а не суштински.
А кога некоја жена конечно ќе стигне до функција, се третира како исклучок, не како доказ дека тоа е можно и нормално.
Систем кој не нè гледа еднакво
Причините се повеќеслојни – од недостиг на финансиска поддршка за женските кандидатки, преку медиумски пристрасности, па сè до длабоко вкоренетите предрасуди дека „мажот е за политика, жената за домот“.
Додека политичките партии формално се залагаат за родова рамноправност, на листите и понатаму доминираат мажи, особено кога станува збор за позиции со реална моќ и видливост.
А без вистинска политичка волја, родовата еднаквост останува само убава реченица во програмите и декларациите.
Жените не бараат привилегии – бараат фер шанса
Никој не бара квота за сочувство. Жените не бараат фотелји по заслуга на својот пол, туку можност да ја покажат компетенцијата што системот упорно ја игнорира.
Секогаш ќе има Бети, Соњи, Весни и Маријани кои ќе го скршат мразот, но нивниот успех нема да биде доволен додека тие се само исклучоци, а не правило.
И затоа, четири градоначалнички не се победа.
Тие се потсетник колку многу работа останува да направиме како општество.
За крај – реалност што боли
Во држава каде што жените се мнозинство во образованието, здравството и јавната администрација, парадоксално е што само 5% од нив водат општини.
Тоа не е резултат на недостиг на способност, туку на системски отпор кон женската моќ.
И додека политичарите повторно ќе зборуваат за „еднакви можности“, вистинското прашање ќе остане исто:
Кога Македонија навистина ќе почне да верува во женско лидерство, а не само да го спомнува пред избори?
РЖМ/ Ирена С.
