Град за кој речиси никој не знае стана еколошки шампион, Македонија уште тапка меѓу сметишта, чад и политички изговори
На само неколку часа од Минхен, мал германски град го освои европското признание за одржливост. Со стратегија до 2035 година, Хајлброн планира да го намали загадувањето и бучавата, и да стане пример за зелена урбана култура.
Во меѓувреме, во Македонија се уриваат паркови за нови згради, реките се претвораат во отпадни канали, а јавниот транспорт тоне во заборав. Разликата? Кај нив има план, кај нас само изговори.
Малиот германски град Хајлброн ја освои престижната титула Европска зелена престолнина за 2027 година, победувајќи ги далеку попознатите конкуренти од Италија, Австрија и Унгарија.
Иако ретко кој надвор од Германија слушнал за него, токму овој град покажа дека со стратегија, дисциплина и вистинска визија — дури и местото без светски гламур може да стане пример за Европа.
Одлуката беше објавена на 2 октомври во Вилнус, каде што Европската комисија ги собра градовите што водат во еколошкиот развој.
Хајлброн ја доби титулата поради извонредни резултати во квалитет на воздухот, водата, намалување на бучавата, адаптација кон климатските промени и циркуларна економија. Градот има јасна стратегија – План за пејзаж 2030 и Концепт за мобилност – кои ги водат неговите зелени политики кон одржлива иднина.
Граѓаните таму не се само набљудувачи, туку активни учесници. Преку јавни платформи, образовни кампањи и „заштитени тивки зони“, тие ја градат својата свест за чиста и хармонична животна средина. До 2035 година, Хајлброн има цел да го намали загадувањето и бучавата, и да стане модел на зелен град што дише во склад со природата.
А каде е Македонија во оваа зелена приказна?
Додека мал германски град станува симбол на одржливост, кај нас во Македонија секоја зима воздухот е задушлив, реките преполни со отпад, а урбанистичките решенија се водат од интереси, не од визија.
Сè уште се градат згради без дрвја, парковите се уништуваат за паркинзи, а јавниот превоз е на ниво на минатиот век.
Ниту еден македонски град — ниту Скопје, ниту Битола, ниту Тетово — не е ниту близу до критериумите за европска зелена престолнина. Ниту една локална власт нема изработено долгорочен план за зелен развој, а „еко-политиките“ најчесто се користат само во предизборни кампањи.
Она што Хајлброн го направил за помалку од деценија, кај нас се одложува со децении. Таму граѓаните се дел од процесот — тука најчесто се оставени сами да се борат со депонии и чад. Таму се мери квалитет на воздух секојдневно — кај нас се „калибрираат“ мерни станици кога загадувањето е највисоко.
Да се запрашаме: кога ќе почнеме да дишеме, а не само да преживуваме?
Македонија има природа што би можела да ја инспирира цела Европа – езера, планини, долини и национални паркови. Но тие остануваат само убави слики, бидејќи не знаеме да се однесуваме одговорно кон нив.
Да бидеш „зелен град“ не значи да засадиш дрво еднаш годишно – тоа значи да градиш систем што се грижи за животот, воздухот и иднината.
Додека Хајлброн чекори кон 2030-та со јасен план за одржливост, Македонија уште тапка меѓу сметишта, чад и политички изговори.
Време е барем да се запрашаме – кога ќе бидеме подготвени да станеме дел од таа зелена Европа, а не нејзин контраст?
Ирена Ставрова
ФОТО: Принтскрин јутјуб
