Еве само колку жени биле градоначалнички во Македонија: Во машкиот свет на локалната власт
Иако жените во Македонија активно учествуваат во јавниот и политичкиот живот, нивната застапеност на челните позиции во локалната самоуправа е исклучително мала.
Од независноста до денес, жените многу ретко успеале да се пробијат на функцијата градоначалник – позиција која останува доминирана од мажи.
Историски пресек: Децении без женска градоначалничка
Во текот на првите дваесет години по осамостојувањето, во државата речиси и да немало жени кои ја извршувале функцијата градоначалник. Локалните избори во 2009 година беа еден од најилустративните примери – сите 364 кандидати за градоначалници беа мажи. Жените не само што беа исклучени од финалните изборни битки, туку честопати беа ограничени само на советнички листи или административни улоги.
Првите пионерки: Теута Арифи и Наташа Петровска
Пресвртот започна дури во 2013 година, кога една жена првпат беше избрана за градоначалничка на Тетово. Нејзиниот избор отвори врата за други жени кои се охрабрија да се кандидираат.
Во 2017 година, друга жена ја презеде функцијата градоначалничка на Битола, станувајќи првата жена на чело на оваа општина. Истата година, уште една жена стана градоначалничка на општина во североисточниот дел од земјата.
Избори во Скопје
На локалните избори во 2021 година, жена беше избрана за градоначалничка на Град Скопје – прва жена која ја води главниот град од неговото постоење. Со Данела Арсовска и уште една градоначалничка од една рурална општина, земјата имаше само две жени на такви функции од вкупно 81 општина (80 општини плус Градот Скопје) во тој изборен циклус.
Единствена жена градоначалник на рурална општина
Во моментот единствената жена која е градоначалник на општина е Жаклина Јовановска. Жаклина Јовановска е градоначалничка на општината Старо Нагоричане од октомври 2017. Таа стана првата жена која го презеде водството на рурална општина во Македонија.
Википедиа
Статистиката останува поразителна
И покрај обидите за родова еднаквост и законската обврска за 40% застапеност на жените на изборни листи, бројките покажуваат дека жените се систематски потценети кога станува збор за извршната власт. На последните локални избори, од вкупно 299 кандидати за градоначалници – само 25 беа жени, што претставува едвај 8.3% учество.
Време е за промена?
Се поставува прашањето: зошто жените и понатаму остануваат исклучок, наместо правило во локалната политика? Дали пречките се во структурите на системот, во јавниот менталитет или во недостатокот на поддршка?
Еден е јасен заклучок – жените покажаа дека кога им се дава шанса, можат успешно да раководат со општините. Примерите од минатото го потврдуваат тоа.
М.С.К
